Kamere za zaštitu građana i policajaca

Saobraćajna policija u Srbiji 1. septembra počela je da koristi kamere prilikom vršenja svakodnevnih dužnosti kontrole saobraćaja. Zbog čega je uveden ovakav sistem video-nadzora, na koji način i u koje svrhe pripadnici saobraćajne policije koriste novu opremu i šta to znači za učesnike u saobraćaju, za Auto Moto reviju govori Slaviša Lakićević, načelnik Uprave saobraćajne policije MUP Republike Srbije.

Snimanje se uključuje samo za vreme intervencije, a prebacivanje snimaka obavlja se automatski, kada se kamera stavi na punjač tj. priključnu stanicu

– Svrha upotrebe ovog sistema je dokumentovanje rada policijskih službenika u vezi sa obavljanjem službenih aktivnosti, zatim kontrola rada policijskih službenika i utvrđivanje osnovanosti pritužbi građana, poboljšanje primene zakona od strane policijskih službenika, kao i poboljšanje radnog učinka policijskog službenika korišćenjem snimljenog materijala, a takođe i unapređenje analiza i obuka, kao i unapređenje policijskih postupaka i sprečavanje pojava zloupotrebe i korupcije, objašnjava Lakićević.

KOJE SLUŽBE KORISTE KAMERE
‍
Kamere za uniforme koristiće policijski službenici Uprave saobraćajne policije, Direkcije policije, Odeljenja za interventnu kontrolu saobraćaja i saobraćajna obezbeđenja (tzv. „presretači”), policijski službenici područnih policijskih uprava koji sa presretačima obavljaju patrolnu delatnost i policijski službenici Policijske uprave za grad Beograd, Uprave saobraćajne policije, SPI za državne puteve Beograd, koji vrše kontrolu saobraćaja. U sledećoj fazi planirana je nabavka kamera i za ostale policijske službenike saobraćajne policije u ostalim policijskim upravama.

Naš sagovornik ističe da nove kamere nisu namenjene za otkrivanje saobraćajnih prekršaja i krivičnih dela, ali da se po nalogu suda, odnosno tužilaštva, snimak može izuzeti i dostaviti organu koji je tražio, u skladu sa zakonom.

– Policijski službenik saobraćajne policije dužan je da koristi kamere prilikom obavljanja policijskih poslova i/ili primene policijskih ovlašćenja, kao i obavezu da rečima: „Obaveštavam vas da se intervencija snima” predoči građaninu da se to postupanje snima audio i vizuelno. Ukoliko građanin pita policijskog službenika zašto ga snima, odgovor treba da glasi: „Intervencija se snima u svrhu kontrole primene policijskih ovlašćenja”, navodi Lakićević.

Sistem za audio i video dokumentovanje čine kamere postavljene na vidljivom delu uniforme policijskog službenika policije koji obavlja poslove kontrole saobraćaja, kao i u službenim vozilima bez policijskih oznaka, tzv. „presretačima”

SVE PO ZAKONU
‍
– Članom 52. Zakona o policiji, između ostalog propisano je da radi primene policijskih ovlašćenja, otkrivanja i rasvetljavanja prekršaja i krivičnih dela, kao i kontrole i analize obavljenih poslova, policija može da vrši audio i video snimanje postupanja policijskih službenika. Takođe, izrađeno je Uputstvo o standardnim operativnim procedurama kojim su definisane aktivnosti koje se odnose na korišćenje navedenih kamera od strane policijskih službenika saobraćajne policije, kaže za Auto Moto reviju načelnik Uprave saobraćajne policije, pukovnik Slaviša Lakićević.

Uprava saobraćajne policije dobila je 60 kamera (AXON Body 2) za uniforme sa pratećom opremom i softverom. Novu opremu donirala je Ambasada SAD kao deo nastavka saradnje i partnerstva između Ministarstava unutrašnjih poslova Srbije i SAD

Kako saznajemo, kamere se neće koristiti ukoliko postoji prepreka ili pretnja javnoj bezbednosti i bezbednosti policijskog službenika. Ovo će biti samo izuzetni slučajevi kada ne bi bilo celishodno da policijski službenik, na primer, rizikuje svoj ili život lica prema kome se primenjuje policijsko ovlašćenje, kao što je napad na ovlašćeno službeno lice, pokušaj ubistva, samoubistva, razbojništvo i slično. Policijski službenik će u takvim slučajevima uključiti kameru čim se steknu uslovi, a nekorišćenje kamera biće evidentirano u nalogu za izvršenje službenog zadatka.

Kada je reč o tome ko će sve moći da pristupi podacima sa kamera, Lakićević kaže:

– Pristup podacima imaju samo ovlašćeni policijski službenici saobraćajne policije, a kontrola pristupa podacima ostvaruje se kroz jedinstveno korisničko ime i lozinku. Sistem je podešen da omogući vođenje evidencije o odgovornim osobama koje su odobrile pristup sistemu, kao i uspostavljanje procedura za identifikaciju i proveru ovlašćenog pristupa. Snimljeni video i audio materijal se čuva 45 dana, nakon čega se automatizovano briše – hronološki, od najstarijeg, po principu kružnog snimanja. Uvid i kontrola funkcionalnosti komponente sistema izvodi se najmanje jednom kvartalno, dok se uvid u snimljeni materijal vrši po principu slučajnog uzorka, uz obavezan izveštaj rukovodioca koji je vršio kontrolu.

Inače, kamere nemaju mogućnost, odnosno nemaju softver za prepoznavanje lica, već samo dokumentovanje video-zapisa sa zvukom.

Načelnik Lakićević za kraj navodi podatak da se ovakav sistem kontrole putem kamera na uniformi policijskih službenika već primenjuje u više od 10 evropskih zemalja i da su efekti pozitivni, jer je utvrđeno da sistem doprinosi većoj zaštiti i građana i policijskih službenika saobraćajne policije, kao i smanjenju slučajeva korupcije.

ISKUSTVA IZ DRUGIH ZEMALJA
‍
Sistem za audio i video dokumentovanje postupanja policijskih službenika saobraćajne policije je već našao primenu u 13 evropskih država, članica organizacije ROADPOL – Evropske mreže saobraćajnih policija. To su Bugarska, Litvanija, Slovenija, Holandija, Poljska, Malta, Letonija, Moldavija, Mađarska, Finska, Rumunija, Turska i Estonija, kao i Republika Severna Makedonija koja nije članica ROADPOL-a. Implementacija ovog sistema je u toku u Belgiji, Italiji i Kipru.

‍